airplanebooksbriefcase business cogs cross election entertainment fish house law lockmedicalpeopleselfservices socialtax

Atuartumut: 8.-9. klasse

Uani ULTRA:SPACE-mut suliassat takukkit.
© Stephane Corvaja/AFP/Ritzau Scanpix
1: Missioni aallartiguk

Missioni sunaava?

Missionimi anguniagassarsi ersarippoq: BBC micro:bit atorlugu misilerarsinnaasassinnik nassaassaasi, Andreas Mogensenip avataarsuarni stationimi ISS-mi misileqqissinnaasaanik.

Missionersi aallarnerlugu DR-ip nittartagaani video isiginnaarsiuk UANI.

Missionsark

Anguniagarsi naammassiniarlugu sulinissinni missionsark immersussavarsi. Toqqarsinnaavarsi missionsarkip naqinnissaa imaluunniit arki allaffigineqarsinnaasoq aasinnaavarsi (downloadersinnaavarsi:

Missionsark anillatsitassaq aajuk UANI.

Missionsark allafigineqarsinnaasoq AAJUK UANI.


Eqimattakkaaritsi. Qanoq iliornissassinnik ilinniartitsisussi nassuiaatissavaasi.

Immersorsiuk:

  • Imm. 1: Anguniagassassi taaguutaa

Ajugaasut pingasut

MISSION ULTRA:SPACE unammineruvoq immikkoortuni pingasuni ajugaasunik toqqaaffiusussaq:

  • ULTRA:GAME – immikkoortoq taanna pinnguarumatuunut naatsorsuussaavoq. ULTRA:GAME toqqaruk, misiliinernut makku ilaappata: unamminartut, pinnguaatit, nalunaaqutaq unitseriataartagaq (stopur), kisitsisinit anginerniit mikinernut kisitsissut (nedtæller) il.il.
  • ULTRA:SCIENCE – immikkoortoq taanna ’qangatasunut’ naatsorsuussaavoq. ULTRA:SCIENCE toqqaruk, misileraanerit ISS-mi oqimaassuseqannginnermut immikkut tunngasuuppat.
  • ULTRA:OPEN – immikoortoq taanna ’killeqanngitsunut’ naatsorsuussaavoq. ULTRA:OPEN toqqaruk misileraaninni illit nammineq takorluuisinnaassutsit tamaat atorniarukku. Avataarsuanisut maani aamma killeqanngilaq.

Ajugaasut sunik pinnassappat?

Avataarsuata oqaluttuarisaaneranut ilanngunnissamut periarfissaqalerneq! Tassami avtaarsualiartartup Andreas Mogensenip Nunat Tamalaat Avataarsuani Stationianni ISS-mi ajugaasut pingasut misileraaneri misileqqissavai. Tassalu aatsaavissuaq nunarsuup oqaluttuarisaanerani SIULLERPAAMIK BBC micro:bit avataarsuani misilinneqassaaq.

Piareerpisi? Maanna MISSION ULTRA:SPACE aallartilerpoq!

2: Avataarsuani stationi ISS

Avataarsuani stationi ISS sunaava, tassanilu inuuneq qanoq ippa?

Andreas Mogensen ISS-miissaaq ukiup affaa. Tassani ilisimatusassaaq misileraanerpassuillu avataarsuani stationimi inuuneq pillugu ilisimasaqarnerulissutigisinnaasagut ingerlatissallugit. Aammattaaq ilissi BBC micro:bit-mik misileraanisi ISS-mi misileqqissavai.

Kisiannimi ISS sunaava? Tassanilu inuuneq qanoq ippa?


Video-t marluk DR-ip nittartagaani takukkit: UANI.

Eqqarsaatigisiuk video-mi paasissutissat ilaat pissanganartumik misileraaniaraanni atorsinnaanersut.

Nunarsuup nutsuinera (tyngdekraft) sunaava?

Nunarsuup nutsuinera (tyngdekraft) pinngortitami nukiuvoq, suulluunniit imminnut nutsunnerannik nassataqartoq. Maani nunarsuarmi nutsuisimanninnerup (tyngdekraftip) suut tamaasa ammut nutsuttarpai. Taamaammat qangatalluta angalasanngilagut, aamma taamaammat iipili orpimmiit nakkartarpoq.

Nunuarsuup nutsuinera tamaniippoq

Nunarsuup nutsuinera tamaniippoq – aamma avataarsuani. Naak ISS nunarsuarmiit 400 km-sut ungasitsigisumiikkaluartoq nunarsuup nutsuisimaarinninnerata nunarsuup tungaanut nusunniarsarisarpaa. Kisianni soorunami ISS oqimaassuseqanngitsoq?

ISS nunarsuarmik kaajalukaarivoq

ISS oqimaassuseqanngilaq Nunarsuaq kaajalukaaramiuk! Nunarsuarmillu kaajalukaarinerup assingaa nunarsuup tungaanut nakkariartortuarneq – kisiannili Nunarsuaq eqqussanagu. Sunaluunniit nakkariartortilluni oqimaassuseeruttarpoq. Avataarsualiartartut ISS-miittut nunarsuup tunganut nakkariartortuarput, taamaammallu oqimaassuseqanngillat.

Klassimi oqaloqatigiinneq:

  • ISS sunaava?
  • ISS-mi Nunarsuarmilu najugaqarnerup assigiinngissutaat pingasut taagorsigit.
  • Sooq ISS-mi suut tamarmik oqimaassuseqanngillat?
  • Videomi suna tupaallaatiginerpaavisiuk?

DR-ip nittartagaata ataani apeqqutit nalorsitsaarutit akisigit  UANI.

3: Sakkuusivik

BBC micro:bit-imut kode aallarniutaasussaq toqqarsiuk, misileraanissinnilu atorsinnaasasi takullugit.

Avataarsuani stationimi misiliinissassinnut BBC micro:bit-kode atussavarsi. Kode-t arfineq-marluk atugassasi ilissinnut suliarereerpagut. Taakku kode-nik aallarniutaasunik taagorpagut (startkoder). Kode-t aallarniutaasut misileraanissinni atorsinnaavasi taamaatsillugillu unamminermik aaqqissuussisunut nassiullugit.

Aamma toqqarsinnaavarsi kodep aallarniutaasup sulinissi ingerlanerani allanngortinnissaa imaluunniit ilissi nammineq kode-ssassinnik aallaqqaataaniit programmeeriillusi. Tamanna nammineq aalajangissavarsi!

Eqqaamajuk - MISSION ULTRA:BIT-mi pineqanngilaq qanoq koderillaqqitsiginersusi. Pingaarneruvoq misileraanissassi suunissaanik nassaarniarnissamut kajumissuseqarnissarsi.

Kode-t aallarniutaasut (startkoder) NAQIKKIT UANI.

Kode-t aallarniutaasut

Takukkit: DR-ip nittartagaani video-t tamaasa UANI, tassani kode-t aallarniutaasut tulleriiaarlugit nassuiarneqarput.

Siullermik immikkoortoq samminiagarsi toqqaqqaarsiuk, tassanilu kode-t aallarniutaasussat arlaat toqqarlugu – ataani immikkoortunut atassusiisoqarpoq (link).

Toqqagassarsi nassaarereerussiuk uunga ingerlaqqigitsi: ’Kode aallarniutaasoq misilissiuk’.

MALUGIUK: Kode-t aallarniutaasut immikkoortut uku aallaavigalugit immikkoortitigaapput:

  • ultra:game

Ultra:game toqqaruk, misiliinernut makku ilaappata: unamminartut, pinnguaatit, nalunaaqutaq unitseriataartagaq (stopur), kisitisinit anginerniit mikinernut kisitsissut (nedtæller) il.il.

’STOPUR 1’-mut kode nassaariuk UANI

’STOPUR 2’-mut kode nassaariuk  UANI

’NEDTÆLLER’-imut kode nassaariuk UANI

  • ultra:science

Ultra:science toqqaruk, misileraanerit ISS-mi oqimaassuseqannginnermut immikkut tunngasuuppat.

’BEVÆGELSE 1’-imut kode nassaariuk  UANI

’BEVÆGELSE 2’-mut kode nassaariuk  UANI

’ACCELERATION 1’-imut kode nassaariuk UANI

’ACCELERATION 2’-mut kode nassaariuk  UANI

  • ultra:open

Ultra:open toqqaruk misileraaninni illit nammineq takorluuisinnaassutsit tamaat atorniarukku. Avataarsuanisut maani aamma killeqanngilaq. Immikkoortumi tassani ilissi kode aallarniutaasoq nammineq nassaarissavarsi.

Ultra:open-imut DR-ip nittartagaani isumassarsiorsinnaavusi: quppernermi assit tulleriiaat UANI.

Kode-liassarsi pillugu annertunerusunik isumassarsiorsinnaavusi Astra-mit ilinniusiani.

ISS-mi BBC micro:bit version 2.21 immikkut ittoq atorneqarpoq. Taannalu BBC micro:bit-imit maani Nunarsuarmi atukkassi asserluinnaanik pisinnaasaqanngilaq.

BBC micro:bit-imi allannguutit takussutissiarinerat takuukkit 
UANI.

Kode misiliguk

Maanna kode allarniutaasussaq toqqareerparsi imaluunniit nammineq suliarereerparsi. Maanna kode misilissavarsi:

  1. BBC micro:bit nanisiuk
  2. Kode-ssi aallarniutaasup ataani linki toorsiuk
  3. Kode BBC micro:bit-imi aasiuk (downloadersiuk) (qanoq iliornissarsi nalugussiuk DR-ip nittartagaani 'Prøv koden'-ip ataani video takusiuk UANI)
  4. Kodersi aallarniutaasoq minutsini marlunni misiligarsiuk taavalu ingerlaqqillusi

Atortussat allassimaffiat

Andreas Mogensen atortussanik qulinik ISS-mut nassarpoq. Piumagussi misieraanissinni taakku atorsinnaavasi. Nammineq toqqarsinnaavarsi atortussat allassimaffiannit allaqqasut misileraanissinni atorniarnerlugit atorniannginnerlugilluunniit.

DR-ip nittartagaani 'Materialeliste'-p ataani assit tulleriiaat takukkit UANI.

Misileraaneq pillugu ilisimasassasi pingasut:

  1. Misileraaneq annerpaamik minutsinik pingasunik sivisussuseqassaaq, tamatumunnga ilanngullugu piffissaq piareersarnermut misiliinermullu imminermut atorneqartoq.
  2. Misileraanissinnik Andreas Mogensen piffissami aalajangersimasumi misiliiteqqissinnaanngilarsi.
  3. BBC micro:bit Andreas Mogensenimut aalajangerlugu ikkutissanngilarsi, soorlu tape-mik. Kisianni BBC micro:bit tigummisinnaavaa, assersuutigalugu pisunnermini, arpannermini, kaavinnermini, ulikaqattaarnermini il.il.
4: Misileraanissarsi aalajangiussiuk

Maanna pilersitsisinnaassusersi atorluarlugu BBC micro:bit-mik suna misilerarniarnerlugu isumassarsiussaasi.

BBC micro:bit-mut aallarniutaasumik kodissarsi toqqareerpisiuk? Taamaanngippat alloriarneq 3 takusiuk: Sakkuusivik.

DR-ip nittartagaani video aallaqqaasiussiuk UANI.

Maanna isumassarsiatsialannik pikialaartitsissaasi.

Periuseq

Assigiinngitsorpassuarnik isumassarsiortoqarsinnaavoq. Periutsit ilagaat ’takorluuineq’. Tamanna maanna misilissavarsi.

  1. Allaffissat sungaartut (’post-it’) arlallit allaallu tigukkit.
  2. Eqqissisimanartumut inissigit.
  3. Høretelefonit atikkit.
  4. Quppernermi oqaluttuaq tusarnaaruk.
  5. Avataarsuani stationimi (ISS-imi) takorluukkatit pingasut allakkit. Sunaluunniit Andreas Mogensenimut misilitsikkusutat. Takorluuineq assersuutigalugu ima aallartissinnaavoq ”Qanormita pisoqassava ima…  pisoqarpat?”.
  6. Eqqarsaatigiuk qanoq ilillutit BBC micro:bit takorluukkavit misilerarnissaanut atorsinnaanerlugu.
  7. Misilerarneqarsinnaasunut pingasunut Andreas Mogensenimullu misilitsikkumasannut isumassarsiat allakkit. Isumassarsiat tamarmik immikkut allagartanut sungaartunut allanneqassapput.
  8. Suleqatinnut uterit.

Isumasioqatigiinneq (Brainstorm)

Isumassarsiasi eqimattani saqqummiussigit.

Maanna arki una ilinniartitsisussi tunniutissavaa:

Qupperneq A3 NAQIGUK UANI.

  1. Suleqatigiit siunnersuutaat tamaasa (allagartat sungaartut) ungalusami isorlermi tungujortoq qaamasumi allassigit.
  2. Misiliutit minutsit pingasut ingerlaneranni suliarineqarsinnaasut ungalusamut sungaartumut nuussigit.
  3. Misiliutit BBC micro:bit-mut kode-mik atuiffigisasi ungalusamut tunguusamut nuussigit.

Ikiortigut! Allaffissami ilorlermi misiliummik allataqanngilagut?

Eqqarsaatigisigit:

Misiliinissarsi inaarutaasoq toqqarsiuk.

DR-ip nittartagaani assinut nuugit UANI tassanilu ilitsersuutit malillugit.

Taamaalioreerussi misiliinissarsi toqqarsimassavarsi!

5: Misileraanersi misilissiuk

Maanna misileraanersi misilissavarsi inaarsarlugulu.

Misileragassarsi toqqareerpisiuk? Taamaanngippat alloriarfik 4-mut utersinnaavusi: Misileraanissarsi aalajangiussiuk.

Maanna misileraanersi unamminermi atugassatut misileqqillugulu aaqqissuutissavarsi kiisalu inaarsavillugu.

Periuseq

  1. Atortussat misileraanissinni atugassasi saqqummersigit.
  2. Kodersi BBC micro:bit-mut aasiuk (download). (Qanoq iliornissarsi nalulerussiuk, DR-ip nittartagaani video takusiuk UANI).
  3. Misileraanersi siullermeertumik misilissiuk.
  4. Misileraanersi nalilersorsiuk. Suut ajunngillat/ajorpat? Kode aaqqittariaqarpa? Atortussat allassimaffiannit atugaqarussi misileraanersi pitsaanerulissava, atortussat allassimaffiat alloriarneq 3-mi saqqummiunneqarpoq uani: Sakkuusivik?
  5. Misileraanersi aaqqissorsiuk. (Qanoq iliornissarsi nalulerussiuk, DR-ip nittartagaani video takusiuk UANI).
  6. Misileraanersi misileqqissiuk.
  7. Naammagisimaarinnilernissassi tungaanut misileraanersi misileqqeqattaarlugulu aaqqeqattaarsiuk.
  8. Suliassamut ataaniittumut ’Missionsark immersorsiuk’-mut ingerlaqqigitsi.

Kode aaqqissugassaava?

Kode aallarniutaasoq allanngortinniarpisiuk? Imaluunniit qanoq iliorluni kode BBC micro:bit-mut nuunneqartarnersoq puigorpisiuk?

DR-ip nittartagaani immikkoortup ’Juster koden’ ataani video takusiuk UANI.

Immikkoortoq ultra:open toqqarnikuuisiuk? Taamaappat eqqaamasiuk BBC micro:bit nalinginnaasoq avataarsuanukartussaanngimmat.

BBC micro:bit-imi allannguutit takussutissiarinerat takusiuk UANI.

Missionsark

Missionsark atugassarsi saqqummersiuk.

Immersugassat uku immersorsigit:

  • Imm. 2: Misileraanerup allaaserinera (Forsøgsbeskrivelse)
  • Imm 3: Atortussat allassimaffiat (Materialeliste)
  • Imm. 4: Kode-mut linki (Link til kode)

Inaarutaasumik kode-mut linki qanoq toqqorneqassava?

DR-ip nittartagaani’Missionsark’-ip ataani video takusiuk UANI.

Taamaalioreerussi misileraanersi nassiunneqarnissaminut piariingajalissaaq!

6: Mission inaarsarsiuk

Missionsark immersorsiuk Andreas Mogensenimullu misileraanersi pillugu videoliorlusi.

Misileraanersi misileqqereerlugulu inaarsareerpisiuk? Taamaanngippat alloriarneq 5 uterfigisiuk: 'Misileraaneq misilissiuk'.

Maanna suliassi naggataa tikipparsi. Yay!

Kisianni… Naammassivitsinnasi missionsarkimi immersugassat kingulliit immersoqqaassavasi.

Missionsark

Missionsark saqqummersiuk.

Immersugassat:

  • Imm. 5: Hypotese (hypotese = isuma naammattumik uppernarsaatissaqanngikkallartoq)
  • Imm. 6: Unamminermi immikkoortumik toqqaaneq (taamaallaat X ataaseq)

DR-ip nittartagaani assit tulleriiaarsinnaavatit UANI – unamminermilu immikkoortut pillugit allassimasut atuaqqillugit.

Missionsvideo

Maanna missioni pillugu videoliornissarsi kiserngoruppoq, tassanilu misileraanersi oqaluttuaralugu.

Unamminermi videoliap pitsaassusaa pillugu tusaamasarsuanngornavianngilasi. Mobiilissinni assiliissut atorsinnaavarsi.

Aarhusimi Vestergårdsskolen-imi 6-at missionsvideoliaat assersuutitut takusinnaavarsi DR-ip nittartagaani 'Missionsvideo'-p ataani - UANI.

Missionsvideoliornermi eqqaamasassat:

Video aallarnersiuk ima oqarlusi: 'Hej Andreas'.

  • Ilisinnut ilisaritigitsi.
  • Misileraanersi pillugu oqaluttuaritsi.
  • Andreasip misileraanissamini atortussai saqqummiussigit. Suut atussavai qanorlu atussavai?
  • Takutissiuk kode Nunarsuarmi qanoq sunniuteqarnersoq.
  • Andreasip avataarsuani stationimi misileraaneq ingerlappagu qanoq pisoqarnissaa ilimaginerlugu oqaluttuarisiuk.
  • Video naggaserlugu Andreas inuulluaqqusiuk.

Lift-off

Missionsark + missionsvideo naammassisasi ilinniartitsisussinnut tunniussigit.

DR-ip nittartagaani 'Lift-off'-ip ataani video takusiuk UANI.

LIFT-OFF! Maanna MISSION ULTRA:SPACE. Naammassivarsi. Pilluaritsi!

MISILERAANEQ NASSIUSSIUK

Eqqaamallugu unamminermut peqataassagussi misileraaneq kingusinnerpaamik 9. oktober nassiutereertussaammat.

Misileraanersi naammassivisiuk? Taamaappat MISSION ULTRA:SPACE-mut nassiunnissaa tullinnguuppoq!

Eqqaamallugu ilinniartitsisussi imaluunniit inersimasup 18-inik ukioqalereernikup allap misileraanersi unammisitsisunut nassiuttussaammagu.

Misileraaneq peqataasussatut nalunaarutigisiuk

Unamminermut peqataassagussi misileraanerit nassiunneqareersimassapput kingusinnerpaamik ataasinngornermi 9. oktober.

Misileraaneq linki una aqqutigalugu nassiunneqassaaq UANI.

Ilinniartitsisunut: 

DR-ip nittartagaani assit tulleriiaarsigit UANI – misileraanerup qanoq iliorluni nassiunneqarnissaa takuniarlugu.

Attavissaq

Nalornisaqaruit email una atorlugu attavigisinnaavatsigut: rukh@nanoq.gl aamma akpe@nanoq.gl.

Kingullermik nutarterneqarpoq: 20. septemberip 2023