airplanebooksbriefcase business cogs cross election entertainment fish house law lockmedicalpeopleselfservices socialtax

Pinngortitalerineq

Pinngortitalerineq alloriarfinni ukioqatigiinnilu tamani atuartitsissutaavoq.

Nukarlerni akullernilu pinngortitalerinerup iluani atuartitsissutit immikkut atuartitsissutigineqarneq
ajorput. Angajullerni atuartitsissutit uumassusilerineq, fysik/kemii pinngortitaleriffiusumillu
nunalerineq immikkut atuartitsissutigineqartarput.
Atuartitsissutip siunertaa

(Tak. § 30. Atuarfimmi atuartitsissutini atuartitsissutinilu qanitariissuni alloriarfiit siunertaat kiisalu
atuartitsissutit siunertaat ilikkagassatullu anguniagassat pillugit Namminersorlutik Oqartussat
nalunaarutaat).
§ 30. Atuartitsinerup siunertaraa atuartut pinngortitalerinermi piginnaasatigut ineriartortitsillutillu
ilisimasaqalernissaat taamaalillutik atuartitsissummi suleriaatsit taaguutillu
paasisimasaqarfigilerlugillu ilisimasaqarfigillualissagaat. Atuartut namminneq allallu
isumannaatsuunissaannik peqqissuunissaannillu akisussaaqataasinnaanngornissaminnut
ilisimasassarsissapput aamma sumiiffimminni nunarsuarmilu tamarmi avatangiisinik isiginnittaatsit
tunngavigalugit akisussaaffeqartumik iliuuseqarnissamut toqqammavissaminnik. Atuartut
qaammaasaqarfigilissavaat, inuit inooriaasiat iliuusaallu nunarsuarmi inuunermut
sunniuteqartarmata.
Imm. 2. Atuartitsinerup kingunerisa ilagissavaat, atuartut paasissagaat pinngortitalerineq
sunniuteqarsinnaammat tupigusunnermut, alapernaannermut, pinngortitserusunnermut,
tunniusimanermut, ineriartortitsinermut kiisalu ajornartorsiutinik qaangiiniarnermut
aqqutissiuisunik iliuuseqarnermut. Atuartitsinerup ulluinnarni suliassat suliarisinnaanissaannut
aamma atuisartuunermut avatangiisinullu tunngasunik inuttut isummersorfiginnissinnaanerannut
toqqammavissaannik atuartut sakkussaannik tunissavai.
Imm. 3. Atuartitsinerup inunnik allanik attaveqaqateqarnermut pinngortitalerinermi taaguutinik
nassuiaasersueriaatsinillu pissusissamisoortumik atuisinnaanissaannik atuartut tunngavississavai.
Imm. 4. Atuartitsinerup kingunerisa ilagissavaat pinngortitalerinerup teknologiillu
kultureqarnermut inuiaqatigiinnermullu sunniinerat atuartut misigissagaat paasillugulu.
Atuartitsinerup kingunerisa ilagissavaat atuartut pinngortitamik pissarititaanillu atuinermut
tamassumalu avatangiisinut inuuniarnermullu kingunerinut soqutiginninnissaat, isummersornissaat
akisussaaffeqartutullu misiginissaat.

Siunertaq pillugu oqaaseqaat
Siunertaq ima aaqqissugaavoq:
Imm. 1-imi pineqarput atuartitsissummi anguniagassat ilisimatusarnermi isiginnittaatsinut
assingusut.
Imm. 2-mi pineqarput atuartup inuttut inerikkiartornerani anguniagassat. Atuartut atuartitsissummi
annertuumik ilisimasaqalertussaapput, ilisimasalli aatsaat isumaqalissapput atuartup ulluinnarni
inuunini pinngortitamullu ilisimatusarnini ataqatigiisilersinnaappagit.
Imm. 3-mi pineqarput atuartup sumiiffimmini nunarsuarmilu tamarmi inunnik allanik
attaveqarsinnaalernissaanut anguniagassat.
Imm. 4 pineqarput atuartup inuiaqatigiinni tamat oqartussaaqataaffigisaanni inooqataasutut
sassarluni peqataalluarsinnaanissaanut anguniagassat.

Atuartitsissutip ilisarnaataa
Pinngortitalerineq / pinngortitalerinerit pinngortitamik, pinngortitami pisartunik pinngortitamullu
ilisimatusarnermik imaqarpoq, aammali inuup pinngortitamiittarneranik ulluinnarnilu teknologimut
atassuteqarnitsinnik imaqarpoq. Pinngortitalerineq atuartitsissutaavoq katiteriffiusoq, tassaalluni
nunarsuarmi uumassusillit uumaatsullu imaannik pileriartortarnerannillu ataatsimoortitsisartoq,
taamaattumik pinngortitamik inuillu nunarsuarmi pilersitaannik paasinninnitsinnik, tassaniittunillu
teknologiinik imaqarpoq. Atuartitsissummi / atuartitsissutini pinngortitami inimilu atuartitsiviusumi
misissuilluni suliaqarneq qitiulluinnarpoq, tassanilu sulinermi atuartut atuartitsissummi oqaatsit
attaveqarsinnaanermilu piginnaasassaat ineriartussapput.
Atuartitsissummi / atuartitsissutini nuannaarneq, alapernaanneq nunarsuarmillu avatangiiserisamik
paasinninneq pingaarutilittut qitiutillugit ineriartortinneqassapput. Atuartut pinngortitami pisartunik
alutorinninnerat, ataqatigiittunik aammalu ajornartorsiutinik aaqqiiniarnerit pilersitsiffiusut atuartut
pinngortitalerisinnaanermik nalinginnaasumik perorsarsimassuseqalernissaanut tapertaassaaq.
Tigussaasunik suliaqarnikkut atuartut piviusoq ilaaffigisartik misilittagaqarfigilissavaat, soorluttaaq
pinngortitamik ilisimatusarnermi paasinnittariaatsit tunngaviusullu siumorlugit nalinginnaasumik
eqqartorlugillu nassuiarsinnaassagaat.
Atuartut atuartitsissummi pisinnaasassaniittut ilisimasassaniittullu misiginissaat
misilittagaqarfiginissaallu qitiupput, atuartullu pinngortitalerinermi suleriaatsinik
eqqarsartariaatsinillu ilisimasaqalernissaanut tapertaassallutik. Atuartut ilisimasat ineriartortarneri,
aalajaallisarneri ineriartorteqqinneqartarnerilu ilinniassavaat, qanorlu misissuinerit, ilusilersuinerit,
naleqqiussinerit, attaveqarnerit aammalu naliliinerit piviusumi ilisimatusarnerni misissuisarnerit
ingerlasarneranut eqqaanarnersut.
Ataatsimut tamaat isigalugu tamanna atuartut inuit nunarsuarmik peqateqarnerannik
paasinninnerannut tapertaassaaq, inuup ataatsip pinngortitamut sunniisarnera, kiisalu atuartup
tamatigoortumik ineriartorneranut iluaqutaalluni. Pinngortitalerinermik atuartitsinermi inuup
pinngortitamik peqateqarnera pingaarnerpaatut inissisimavoq. Apeqqusiisinnaaneq,
oqaloqatigiinneq aamma oqallinnerit aqqutigalugit atuartut tunngavilersuisinnaanerat, ilisimasaat
aamma pingaartitaat, kiisalu inuiaqatigiinnut pimoorussillutik akuliukkusulernissaat
ineriartortinneqassaaq. Pinngortitalerinermi atuartut kukkunerit paatsoornerillu ilinniarnermut
aqqutissaasarneri ilinniassavaat, aammalu uteqattaarinerit nutaamillu misileraanerit atuartitsissutip
imaanik paasinninnermik pitsaanerulersitsisartoq.
Naliliineq

Naliliineq tassaavoq ilikkagassatut anguniagassat aallaavigalugit atuartut ulluinnarni atuarnerminni
pissarsiaannik ingerlaavartumik naliliisarneq, ikorfartuineruvoq isumassarsiornarlunilu.
Atuartut ulluinnarni assigiinngitsorpassuartigut nalilerneqarsinnaapput. Naliliineq pitsaasarpoq
atuartitsinermi siunertaq atuartunut aammalumi angajoqqaanut ersarikkaangat. Ilaatigut piariikkat
inerneri nakkutiginiarlugit nalilerneqakkajunnerusarput. Allatigulli naliliinerit siunissamut
ungasinnerusumut isiginiarnerusarput, tassani suliat qangarnisaanerusut nutaanerusullu, suleriaatsit
atuartitsinermilluunniit ingerlatsinerit, ukiup alloriarfiulluunniit ingerlanerani piffissamik
isumaqatigiissuteqarnikkut sanilliunneqarsinnaasarput. Ulluinnarni piffissallu annertunerusut
akuttoqatigiissaarlugit naliliisarnerit pingaaruteqarput. Naliliineq tassaavoq atuartut, angajoqqaat
ilinniartitsisullu ataatsimut atuartup ineriartornerata malinnaaffiginissaanut sakkussaq, aammalu
atuartup suliaqarnerni, ingerlataqarnerni alloriarfinnilu tamani anguniagassanik angusaqarnissaanik
qulakkeerinnittussaasoq.

Qisuariarfiginninneq
Qisuariarfiginninneq tassaavoq atuartitsissummi sulianik sulinerullu ingerlaneranik utertiffiginninneq.
Tassani ilinniartitsisumit atuartumuunerusarpoq, atuartulli imminnut aamma qisuariarfigisinnaapput.
Qisuariarfiginnittarneq atuartut ataatsimoornerannut iluaqutissartaqarsinnaavoq. Ilinniartitsisup
qisuariarfiginninneq atuartitsissummik eqqarsaatersorfiusunngorlugu sinaakkusersinnaavaa.
Qisuariarfiginninneq ima takutinneqarsinnaavoq:
• Suna siunertaava?
• Atuartoq siunertamut naleqqiulluni sumiippa?
• Anguniagassap angunissaanut alloriarnissaq tulleq suua?

Ilikkagassatut anguniagassat 

Ane Fleischer

Skolekonsulent Naturfag, Matematik

(+299) 34 62 02

afle@nanoq.gl

Kingullermik nutarterneqarpoq: 13. maj 2024