Suliniut pillugu

Suliniummi atortussiornerup siunertaraa, atuartut naqinnernik ilisarsisinnaanngitsutut ilimanaateqarsinnaasut siusissukkut paasineqartarnissaat taamatullu atuarniarnikkut ajornartorsiutit suliniuteqarnikkut pinaveersaartinneqartarnissaat. Kalaallit Nunaanni pasitsaassiniutinik ikorfartuinissamullu atortussianik, kalaallillu allaasiannik tunngaveqartunik suli inerisitsisoqarsimannginnera suliniummi tunuliaqutarineqarpoq. Atortussiat nukarlerni atuartunik misissuinermik tunngaveqarput.

Atortussianik atuisussat tassaapput nukarlerni kalaallisut ilinniartitsisut, atuarnermut siunnersortit, ilinniartitsisut siunnersortit aamma kommuneqarfinni meeqqat inuusuttullu pillugit siunnersuisarfiit (MISI).

Naqinnernik ilisarsisinnaannginneq nipisiuinermut tunngasunik pisinnaasatigut killiliisarpoq. Naqinnernik ilisarsisinnaanngitsut nipisiuineq oqaatsinillu atuarneq, tassa naqinnerit oqaatsillu allassimasut nipinngortinnissaat immikkut ajornartorsiutigisarpaat. Taamaattoqarnera allatanut tunngasunik suliaqarnermi (atuarneq, utertarneq, allannikkut oqaasiliorneq) unammilligassanik annertuunik pilersitsisarpoq, tamannalu siusissukkut atuarnialerlaani takuneqarsinnaalereertarluni.

Nunat assigiinngitsut akornganni ilisimatusartut amerlanerpaat isumaqatigiissutigisaannik naqinnernik ilisarsisinnaannginneq kingornuttagaavoq. Meeqqat naqinnernik ilisarsisinnaanngitsunik angajoqqaallit atuarniarnermiluunniit ajornartorsiuteqartunik ilaqutallit, tassaapput siusissukkut iliuuseqarfigineqanngikkunik atuarnermi allannermilu ajornartorsiuteqalernissamut ilimanaateqartut. Meeqqamut iliuuserineqartussat ilaatigut tassaapput angerlarsimaffimmi ikorfartorluarneqarneq atuarfimmilu ataavartumik atuarnermut tunngasunik ilinniartinneqarneq.

Atuartut naqinnernik ilisarsisinnaanngitsutut ilimanaateqartut ikorfartornissaannut, ilinniartitsisut teoriinik atuarnialerlaanut allannialerlaanullu tunngasunik ilisimasaqarnerunissaat pingaaruteqarpoq. Tamatumami ilinniartitsisut, atuartut atuarniarnikkut ineriartornerisa erseqqissumik malinnaaviginissaannut, taamalu nalinginnaasumik ineriartunngitsut aaqqissuussamik atuartinnissaannut periarfissarissaanerulersissavai.

Ilisimatusarnerup takutippaa, meeqqat aaqqissuussamik siusissukkut oqaatsit nipaannut malussarissartinnerisigut, atuarnikkut ajornartorsiutit pinaveersaartillugillu annikillisarneqarsinnaasut (Arnbak & Borstrøm 2007, Gellert 2013). Atuartut atuarnermi allannermilu nalinginnaasumik ineriartortarnermut malinnaanngitsut, taamaannertillu pissutigalugu aaqqissuulluagaanerusumik atuartinneqarnissaminnik pisariaqartitsisut, paasineqartarnissaat anguniarlugu atuartut aaqqissuussamik ingerlaavartumillu nalilersorneqartarnissaat pisariaqarpoq.

Naqinnernik ilisarinnissinnaannginneq pillugu amerlanerusunik paasisaqarit

https://etlivsomordblind.dk/
https://www.videnomlaesning.dk/
http://www.oi.dk/
https://nota.dk/bibliotek/hjaelp/ordblindhed
https://www.ordblindeforeningen.dk/viden-om/ordblindhed/

Ilinniartitaanermut Aqutsisoqarfik 2015-imiit atuarnermut allannermullu nalilersuutinik ikorfartuutinillu atuartunik misissuinermik ilalerlugu ineriartortitsivoq. Kommuneqarfik Sermersuumit, Avannaata Kommuneanit aamma Kommune Qeqertalimmit suleqatigiissitat atortussiornermi suleqatigineqarput. Kingusinnerusukkut Københavnip Universitetianit ilisimatusartut marluk periutsinut, atortussiat ilusissaannut misissuinermilu paasisanik nalilersueqataasutut suleqatigineqalerput. Misissuinermi 1.-3. klassimi atuartut 300-rujut sinneqartut piffissami sivisuumi malinnaavigineqarput, matumanilu atuartut naqinnernik ilisarsisinnaanngitsut siusissukkut pasitsaanneqartarnissaannut killiliussisinnaaneq tunngavissinneqarluni.

Nalunaarusiaq

Ilinniartitaanermut Aqutsisoqarfik novembari 2020-mi naqinnernik ilisarsisinnaanngitsutut ilimanaateqarsinnaasut siusissukkut pasitsaanneqartarnissaat pillugu nalunaarusiamik saqqummersitsivoq.

Nukarlerni atuartut atuarsinnaaleriartortarnerat kiisalu naqinnernik ilisarsisinnaanngitsutut ilimanaateqarsinnaasunik pasitsaassiniarneq, misissuinerit nutaat tunngavigalugit nalunaarusiarineqarpoq. 

Saqqummiineq

Suleqatigiit aprili 2021-mi ilinniartitsisunut susassaqartunullu qaninnernut misissuinermi paasisat, misiligutillu atornissaannut periusissat saqqummiuppaat. Saqqummiinneq akunnerit marluk missaanni sivisussuseqarpoq kalaallisullu ingerlanneqarluni. Du kan se oplægget i nedenstående video - malugiuk saqqummiineq kalaallisut ingerlanneqarmat, saqqummiussallu qallunaatut allassimammata.

Atortussiat ineriartortinneqartut tassaapput:

• Ilinniartitsisumut ilitsersuut naqinnernik ilisarsisinnaanngitsutut ilimanaatilinnik siusissukkut pasitsaassisarnissamut qanorlu suliniuteqartarnissamut aqqutissiuisussanngorlugu ineriartortinneqarpoq. Taamatuttaaq ilinniartitsisut anguniagassanik tunaartaqarlutik, atuarniarnikkut atuartitsisarnissaannut ikorfartuutaassaaq.
• Atortussiat tigussaasut (pinnguaatit), atuartut oqaatsimi nipinut malussarneqartarnissaat siuneralugu ineriartortinneqarput. Atuartut naqinnernik ilisarsisinnaanngitsutut ilimanaateqarsinnaasut, oqaatsit nipaannut tunngasut ajornartorsiutigikkajuttarpaat. Taamatut ajornartorsiuteqartut atuarnermi nalinginnaasumik ineriartortunut naleqqiullutik, piffissaq sivisunerusoq atorlugu, uteqattaarinikkut allanngorartumik atuartinneqarnissaq pisariaqartittarpaat. Taamaattumik ilinniartitsisut atuartut atuarniarnermi piginnaasatigut ineriartuutigisinnaasaannik sammititassanik toqqaasarnissaannut atortussiaq aqqutissiuissaaq.