Oqaluttuarisaaneq

(Atuarfimmi atuartitsissutini atuartitsissutinilu qanitariissuni alloriarfiit siunertaat aamma atuartitsissutit
siunertaat kiisalu ilikkagassatut anguniagassat pillugit Namminersornerullutik Oqartussat nalunaarutaanni § 18
tunngavigalugu.)
§ 18. Atuartitsinerup siunertaraa, atuartut oqaluttuarisaanermut tunngaviusumik
allaaserinneriaatsit nassuiaariaatsillu atornissaat piginnaaneqarfigilissagaat. Atuartut ukiunik
tulleriiaarillutik pingaarnersiuisinnaanerat atuartitsinerup inerisassavai, oqaluttuarisaanermi
ataqatigiiffiit pillugit ilisimasaat taakkunanngalu paasinninnerat annertusassallugu, paasisanillu
taakkunannga ulluinnarni inuiaqatigiinnilu inuunerminni atuisinnaanissaannik sungiusarlugit.
Imm. 2. Atuartitsinerup kingunerisa ilagissavaat atuartut namminneq oqaluttuarisaanikkut
kulturikkullu atassuteqarfigisaminnik paasinninnerat kinaassuserlu pillugu namminneq
ilisimaarinninnerannik annertusaanerat kiisalu oqaluttuarisaanermik ilisimaarinninneq
qaammaasaqarnerlu aqqutigalugit akisussaaffitik tigusinnaassagaat. Aammattaaq atuartitsinerup
kingunerisa ilagissavaat, atuartut apersuusersuisinnaanerminnik ineriartortitsinissaat aamma
sumiiffinni ataasiakkaani, nunagisami nunarsuarmilu tamarmi oqaluttuarisaanermut tunngatillugu
oqaatigineqartartut ajornartorsiutillu pillugit isummertarnissaat. Atuartut atuartitsissutip
periarfissarititai pillugit ilisimaarinninnertik ineriartortissavaat.
Imm. 3 Atuartitsinerup atuartut oqaluttuarisaaneq pillugu ilisimaarinninnerat kinaassutsimillu
misiginerat annertusassavai, paasisaqartissalugillu nammineq inuunerminni atugarisaat
inuiaqatigiillu oqaluttuarisaanikkut pilersitaasut, inuiaqatigiinnillu akuuffigisaminnik
paasinninnissaannut tunngavilissallugit, tamatumunnga ilanngullugu politikkip oqaluttuarisaanerullu
imminnut sunneqatigiittarnerat iliuuseqarnissamullu periarfissaminnik eqqarsaatiginnissinnaanerat.
Imm. 4. Atuartitsinerup atuartut paasinnilersissavai, oqaluttuarisaanermi pisut ineriartornerannik
imminnullu ataqatigiinnerannik, tamannalu aqqutigalugu ukiut ingerlanerini inuit inuunerannik
inuunerminnilu atugarisaannik paasinninnerat annertusarlugu. Atuartitsinerup atuartut
oqaluttuarisaanermi ilisimasaqarfissatigut pingaarnerusunik paasinnissinnaanissaat
itisilerisinnaanissaallu periarfississavai aammalu atajuarnermik allanngoriartortarnermillu
paasinninnerat annertusassallugu.

Siunertaq pillugu oqaaseqaat
Siunertaq ima aaqqissugaavoq:
Imm. 1-imi pineqarput atuartup atuarnermini piginnaasassai tigussaasut – atuartitsissutissarpiaat.
Imm. 2-mi pineqarput atuartup oqaluttuarisaanermi piginnaasami inuttut ineriartuutissaminut,
kinaassutsimi nukittorsarnissaanut ilivitsuunissaminullu atornissai – inummi namminermiittut.
Imm. 3-mi pineqarput atuartup allanik suleqateqarluni inuit allat paasinissaanut piginnaasaminik
atuinissaa - inoqateqarneq
Imm. 4-mi pineqarput atuartup sumiiffimmini inuiaallu akornanni inuiaqatigiinni inuit inuunerannik
atugaannillu paasininnissaminut piginnaasaminik ineriartortitsillunilu atuinissaa – ataavartunik
allanngortunillu paasinnilernissaat.

Atuartitsissutip atuartoq sumiiffimmini, nuna nunarsuarlu tamakkerlugu qanga ullutsinnilu inuunermi
atukkanik, eqqarsartaatsinik inuiaqatigeeriaatsinillu ilisimasaqalersissavaa. Atuartitsissut atuartut
namminneq kulturimut oqaluttuarisaanermilu sumut ilaanerminnik paasinnilersitseqataassaaq.
Atuartuttaaq sumiiffimminni, nunami nunarsuarmilu ajornartorsiutinut apeqqusiisinnaanertik,
namminneq politikkimut, aningaasaqarnermut, isummallu tunngaviinik oqariartuutinut
namminersorlutik misissueqqissaarisinnaanertik, naliliisinnaanertik isummersinnaanertillu
inerisassavaat.
Atuartitsineq annertunerusumik atuartut namminneq kulturikkut kinaassutsiminnik
paasinnikkiartulernerannik oqaluttuarisaanermilu tunngavigisaannik aallaaveqassaaq.
Atuartitsinermi Kalaallit Nunaata aallaavigineratigut inuiaqatigiit kulturillu allat aaqqissuussaaneri
paasineqassapput, taamaalilluni alloriarfimmi atuartitsineq nammineq nunagisami nunallu allat
politikkikkut aaqqissugaanerannik, nammineq nunagisap nunallu allat teknologiip sunniineratigut
inuussutissarsiornikkut innuttaasutigullu ineriartornerannik siammasissumik paasinninnissamut
ammaassissaaq.
Alloriarfinni tamani nunat akornanni inuiaqatigiit isumalluutinut piusunut, nunarsuarmilu
avatangiisini ajornartorsiutaasunut tunngatillugu, atuartut namminneq akisussaaqataanertik
ilisimalissavaat, soorlu aamma nunat akornanni inuiaqatigiit inunnut ataasiakkaanut, ingammik
meeqqat pisinnaatitaaffiinut tunngatillugu, akisussaaffeqarneri ilisimasaqarfigilissagaat. Inuiaqatigiit
tamatsinnit pilersinneqartarneri annertusiartortumik paasisaqarfigileriartussavaat, taamaattumillu
uagut tamatta nunatsinni nunarsuarmilu inuiaqatigiinnut tunngasutigut akisussaaqataasugut.

Naliliineq tassaavoq ilikkagassatut anguniagassat aallaavigalugit atuartut ulluinnarni atuarnerminni
pissarsiaannik ingerlaavartumik naliliisarneq, ikorfartuineruvoq isumassarsiornarlunilu.
Atuartut ulluinnarni assigiinngitsorpassuartigut nalilerneqarsinnaapput. Naliliineq pitsaasarpoq
atuartitsinermi siunertaq atuartunut aammalumi angajoqqaanut ersarikkaangat. Ilaatigut piariikkat
inerneri nakkutiginiarlugit nalilerneqakkajunnerusarput. Allatigulli naliliinerit siunissamut
ungasinnerusumut isiginiarnerusarput, tassani suliat qangarnisaanerusut nutaanerusullu, suleriaatsit
atuartitsinermilluunniit ingerlatsinerit, ukiup alloriarfiulluunniit ingerlanerani piffissamik
isumaqatigiissuteqarnikkut sanilliunneqarsinnaasarput. Ulluinnarni piffissallu annertunerusut
akuttoqatigiissaarlugit naliliisarnerit pingaaruteqarput. Naliliineq tassaavoq atuartut, angajoqqaat
ilinniartitsisullu ataatsimut atuartup ineriartornerata malinnaaffiginissaanut sakkussaq, aammalu
atuartup suliaqarnerni, ingerlataqarnerni alloriarfinnilu tamani anguniagassanik angusaqarnissaanik
qulakkeerinnittussaasoq.

Qisuariarfiginninneq
Qisuariarfiginninneq tassaavoq atuartitsissummi sulianik sulinerullu ingerlaneranik utertiffiginninneq.
Tassani ilinniartitsisumit atuartumuunerusarpoq, atuartulli imminnut aamma qisuariarfigisinnaapput.
Qisuariarfiginnittarneq atuartut ataatsimoornerannut iluaqutissartaqarsinnaavoq. Ilinniartitsisup
qisuariarfiginninneq atuartitsissummik eqqarsaatersorfiusunngorlugu sinaakkusersinnaavaa.
Qisuariarfiginninneq ima takutinneqarsinnaavoq:
• Suna siunertaava?
• Atuartoq siunertamut naleqqiulluni sumiippa?
• Anguniagassap angunissaanut alloriarnissaq tulleq suua?