Upperisalerineq isumalioqqissaarnerlu

(Tak. § 34. Atuarfimmi atuartitsissutini atuartitsissutinilu qanitariissuni alloriarfiit siunertaat kiisalu atuartitsissutit siunertaat ilikkagassatullu anguniagassat pillugit Namminersorlutik Oqartussat nalunaarutaat).
§ 34. Atuartitsinerup siunertaraa, atuartut kristumiussuseq inuillu upperisaat
ilisimasaqarfigilerlugillu paasisimasaqarfigilissagaat. Atuartut nunarsuaq tamakkerlugu upperisat ilisimasaqarfigilissavaat kiisalu upperisarsornerup iluani isiginneriaatsit isumalioqqissaarnerullu sammivii. Atuartut inunnik isiginneriaatsit assigiinngitsut iluanni ileqqorissaarnerup tunngavii paasisimasaqarfigilissavaat.
Imm. 2. Atuartitsinerup tunngavilissavaa, atuartut upperisarsiornermut kiisalu inuunermi
ileqqorissaarnermut apeqqutinut inunnut allanut imminnullu attaveqarnermut tunngasunik
paasinninneq eqqarsaatersorsinnaanerullu ineriartortinnissaat. Atuartut ilisimasaqarfigilissavaat, inunnik allanik isiginninneq, inuunermut isiginninneq, pinngortitamut kulturimullu isiginninneq kiisalu silarsuarmut paasinninnerup sunnertarlugulu inuttut immikkuullarissuseq ineriartortittarmagu kiisalu inuunermi qinikkat.
Imm. 3. Atuartitsinerup ersersissavaa, inunnut ataasiakkaanut upperisaqarluni inuuneq inuunermik isiginnittaatsimut inunnillu allanik peqateqarnermut pingaaruteqarmat.
Imm. 4. Atuartitsinerup kingunerisa ilagissavaat atuartut kristumiussutsip kalaallit kulturiannut
immikkut pingaarutaa paasisimasaqarfigilissagaat. Taamatuttaaq atuartitsinerup peqataaffigissavaa atuartut upperisat inuunermillu paasinnittaatsit allat kulturitut kingornussatut pingaassusiat aamma upperisamut, ileqqorissaarnermut, inuiaqatigiinnik isiginnittaatsimut inuunermullu paasinninnermut tunngaviliineri paasisaqarfigilissagaat. Atuartut paasisimasaqarfigilissavaat upperisani imaluunniit isumalioqqissaarnermi paasinnittaatsit naleqassutsillu inuaqatigiinnut kulturinullu assigiinngitsunut
qanoq tunngaviliisarneri.

Siunertaq pillugu oqaaseqaat
Siunertaq ima aaqqissugaavoq:
Imm. 1-imi pineqarput qanoq ilinniarnerup atuartut pisinnaasaannik ineriartortitseqataaneranut tapertaanera, kiisalu inuunermi apeqqutit pingaarutillit oqaloqatigiissutigisinnaassagunikkit.
Imm. 2-mi erseqqissarneqarpoq inuunermut isiginnittaatsit amerlasuut inuit inuunerminni
qinigaannut sunniisarnerisa pingaaruteqassusaa. Tunngaviusunut ilaavoq inuup inuiaqatigiinni inuttut kinaassutsimi nassaarinissaa.
Imm. 3-mi allaatigineqarput inuup inooqataanerata aammalu upperisalerinerup ataqatigiinneri, tamassumalu isummiussaqareernani oqaloqatigiissutiginissaanut aqqutissaanera. Pingaaruteqarpoq atuartut inuit allat upperisannik inuunermillu isiginnittariaasiannik ilisimasaqarnissaat.
Imm. 4 naleqqiussineruvoq ullumikkut kalaallit upperisaasa inuunerminnillu isiginnittaasiisa
tunngaviinik paasinninneq pingaartinnerullugu, qanorlu tunngaviusumik isiginnittaatsip kulturimik inuiaqatigiinnillu siammasissumik sunniisarnerat. Ilutigalugu atuartut kulturinik inuiaqatigiinnillu allatut atugalinnik allaanerusunillu pingaartitalinnik ilisimasaqalissapput.

Inatsisit tunngaviusut 1953-mi allanngortinneqarnerisigut ilagiit atuarfiillu suliffeqarfittut
maleruagassamikkut avissaartinneqarput. Kalaallit atuarfiat kalaallillu ilagiit taamaalillutik
suliffeqarfiupput immikkoortut tamarmillu immikkut ersarissunik suliassallit.
Ilagiit ilagiissiminnut ritualinik upperisamillu ingerlatsinernut nassuerutiginnissimasunut
kristumiussuseq oqariartuutigissavaat. Atuarfiup upperisalerinera allamik suliassaqarpoq. Piffissani tamani inuit inuunerminni upperisamut eqqarsaqqissaarnermullu tunngatillugit
apeqqutigisartagaasa ilisimasassartai tunngaviusut atuarfimmi ilinniarneqassapput. Tamanna
ingerlassaaq atuarfimmi inuiaqatigiinni upperisamut nassuerutiginninneq sallersaasoq isiginiarnagu, meeqqallu atuarfiani atuartut upperisamut pituttorsimanerat apeqqutaatinnagu tamanuussalluni.
Atuartut ileqqussatigut ileqqorissaarnertigullu atuarfimmi isummiussaqarfioriinngitsunik
avatangiisilimmi alliartortariaqarput, namminneq allallu apeqqutigisartagaannik
unammillernartitaqarlutik. Atuartitsissutip atuartut ammasumik isummiussaqariinngitsumillu
oqaloqatigiinnissaannut, upperisarsiornikkullu nassuerutiginniffiunngitsumik
neqeroorfigisariaqarpai. Atuartitsissut atuartut allat upperisamik inuunermillu isiginnittariaasaannik paasinnillutillu ataqqinninnissaannut tapertaassaaq. Atuartitsissutip upperisatigut, ileqqussatigut ileqqorissaarnertigullu assigiinngissitaartunut akaarinninneq siuarsartariaqarpaa, aammali atuartut namminneq pingaartitaminnut pituttorsimanertik, allallu inuunerminnut sunniisartut eqqumaffigalugit isummerfigisarnissaannut ineriartortissavai.
Atuarfiup pingaarnertut anguniagaanut iluaqutissatut, tassa atuartumik qitiutitaqarneq,
atuartitsissutip pingaarnertut suliassaraa atuartup inuttut kinaassutsiminik nassaarnissaa, aammalu atuarfimmi atuarfiullu avataani ataatsimooqatigiinni peqataasutut kinaassuseqarnissaa.
Taamaalilluni atuartitsissut amerlasuutigut atuuffeqarpoq: ileqqutoqqanik paasissutissiineq,
kinaassutsimik ineriartortitsineq atuartullu killiffii aallaavigalugit inuunermut tunngasunik
oqaloqatigiissuteqarnissamut sapinngissuseqalersitsinissaq paasinninnissarlu.

Naliliineq tassaavoq ilikkagassatut anguniagassat aallaavigalugit atuartut ulluinnarni atuarnerminni pissarsiaannik ingerlaavartumik naliliisarneq, ikorfartuineruvoq isumassarsiornarlunilu.
Atuartut ulluinnarni assigiinngitsorpassuartigut nalilerneqarsinnaapput. Naliliineq pitsaasarpoq atuartitsinermi siunertaq atuartunut aammalumi angajoqqaanut ersarikkaangat. Ilaatigut piariikkat inerneri nakkutiginiarlugit nalilerneqakkajunnerusarput. Allatigulli naliliinerit siunissamut ungasinnerusumut isiginiarnerusarput, tassani suliat qangarnisaanerusut nutaanerusullu, suleriaatsit atuartitsinermilluunniit ingerlatsinerit, ukiup alloriarfiulluunniit ingerlanerani piffissamik isumaqatigiissuteqarnikkut sanilliunneqarsinnaasarput. Ulluinnarni piffissallu annertunerusut akuttoqatigiissaarlugit naliliisarnerit pingaaruteqarput. Naliliineq tassaavoq atuartut, angajoqqaat ilinniartitsisullu ataatsimut atuartup ineriartornerata malinnaaffiginissaanut sakkussaq, aammalu atuartup suliaqarnerni, ingerlataqarnerni alloriarfinnilu tamani anguniagassanik angusaqarnissaanik qulakkeerinnittussaasoq.

Qisuariarfiginninneq
Qisuariarfiginninneq tassaavoq atuartitsissummi sulianik sulinerullu ingerlaneranik utertiffiginninneq. Tassani ilinniartitsisumit atuartumuunerusarpoq, atuartulli imminnut aamma qisuariarfigisinnaapput. Qisuariarfiginnittarneq atuartut ataatsimoornerannut iluaqutissartaqarsinnaavoq. Ilinniartitsisup qisuariarfiginninneq atuartitsissummik eqqarsaatersorfiusunngorlugu sinaakkusersinnaavaa.

Qisuariarfiginninneq ima takutinneqarsinnaavoq:
• Suna siunertaava?
• Atuartoq siunertamut naleqqiulluni sumiippa?
• Anguniagassap angunissaanut alloriarnissaq tulleq suua?