Tuluttut

(Atuarfimmi atuartitsissutini atuartitsissutinilu qanitariissuni alloriarfiit siunertaat aamma atuartitsissutit siunertaat kiisalu ilikkagassatut anguniagassat pillugit Namminersornerullutik Oqartussat nalunaarutaanni § 13 tunngavigalugu.)
§ 13. Atuartitsinerup siunertaraa atuartut pisuni naapertuuttuni tuluit oqaasiinik allatanik
oqaluinnarluni atorneqartunik paasinnillutillu atuisinnaanngortillugit piginnaasaqalersinnissaat. Atuartitsinerup aammattaaq atuartut ilikagassani allani ilikkariartornerannilu tunngavisseeqataaffigissavai.
Imm. 2. Atuartitsinerup atuartut namminneq misilittakkatik aallaavigalugit oqaatsinik
pigiliussinissamut periarfissaminnik ilisimaarinninnerat inerisassavaa ataqatigiiffinnilu
naapertuuttuni oqaaseqarnissamut kajumissusiat siuarsassallugu.
Imm. 3. Atuartitsinerup kingunerisa ilagissavaat, atuartut oqaatsit ilisimasat misilittakkallu
ingerlateqqinnissaannut pingaaruteqartumik atorneqarsinnaanerannik misigisaqarnerat.
Atuartitsinerup atuartut oqaatsinik allat attaviginiarnerannut atuinissaannik kaammattussavai.
Imm. 4. Atuartitsinerup atuartut nunani tuluttut oqaluffiusuni nunarsuullu sinnerani kulturit
inuuniarnikkullu atugarisat pillugit paasiniaanissamut soqutiginnilersissavai, kiisalu nammineq
kulturiminnik taassumalu kulturinut allanut ataqatigiinneranik paasinnilersissallugit.

Siunertaq pillugu oqaaseqaat
Siunertaq ima aaqqissugaavoq:
Imm. 1-imi allaatigineqarput atuartup atuartitsissummi ilisimasassatut pisinnaasassatullu angusassai.
Imm. 2-mi allaatigineqarput atuartup inuttut inerikkiartornera namminerlu oqaatsitigut pisinnaasami atornissai, inummi namminermiittut.
Imm. 3-mi pineqarput atuartup allanik peqateqarluni pisinnaasaminik paasinnillunilu atuinissaa, inoqateqarneq.
Imm. 4-mi allaatigineqarput atuartup inissisimaffia aammalu sumiiffimmini nunallu tamalaat
akornanni pisinnaasaminik atuinera.

Atuartut amerlanerpaartaanut tuluit oqaasii allamiut oqaasiini aappaattut inissisimapput,
atuartitsinerullu siunertaraa atuartut ilinniarnerminni tuluit oqaasiinik atuisinnaalernissaat.
Atuartitsissutip atuartut tuluttut oqaatsit allatallu paasillugillu suliarisinnaaneri, aammalu
namminneq isigisaminnik, ilisimasaminnik, misigisaminnik naleqqiussaminnillu paasissutissiillutillu allassinnaanerat ineriartortissavai. Ilutigalugu atuartut allamiut oqaasiinik pigiliussisinnaanerat nukittorsarneqassaaq – oqaatsinik ilinniarnermi suliaqarneq, oqaatiginiakkanik aaqqissuussinerit aamma tamatigoortunik, atuarfimmi inoqatinillu peqateqarnerni assigiinngitsuni siunertalimmik oqalunneq allannerlu.
Atuartitsissutip atuartut oqaatsinik oqaatiginneriaatsinillu assigiinngitsunik ilinniarnerminni
eqqumaffeqarnissaat, atuagarsornermi taaguutit, saqqummeeriaatsit takuneqarsinnaasut il.il.
ineriartortissavai. Tamanna pitsaanerusarpoq atuartitsissutit akimorlugit suligaanni, taakkunani ileqquusut assigiinngitsut, tusagassiuutit atortullu tamatigoortumik atuartitsinerup
allanngorartuunissaanik periarfissiineri atorluaraanni. Atuartitsissutip qitiutitarai: tusarnaarneq, oqalunneq, atuarneq, allanneq aammalu oqaasertussusermik suliaqarneq.
Tuluit oqaasii atuartitsissutitut annerusumik minnerusumilluunniit angajullerniunerusoq
ilaatinneqassapput, aammalu atuartitsissutini atuartitsissutinilu qanitariissuni paasissutissanik
ujarlernermi sakkutut atorneqassallutik. Taamallu allaatigisat tusagassiuutillu tuluttoortut oqaatsinik atuartitsissutini atuartitsissutinilu allani atorneqartarnissaat pissusissamissuussaaq. Atuartut tuluit oqaasiinik suliaqarneq atuinerlu sungiussimassavaat, aamma atuartitsinerup avataani, taamaalillutik avatangiisini oqaatsit attaveqaatitut, aammalu nunat allat misigisaqarfiginissaanut ilisimasaqarfiginissaanullu aallaaviusinnaaneri atorluassavaat.

Naliliineq tassaavoq ilikkagassatut anguniagassat aallaavigalugit atuartut ulluinnarni atuarnerminni pissarsiaannik ingerlaavartumik naliliisarneq, ikorfartuineruvoq isumassarsiornarlunilu. Atuartut ulluinnarni assigiinngitsorpassuartigut nalilerneqarsinnaapput. Naliliineq pitsaasarpoq atuartitsinermi siunertaq atuartunut aammalumi angajoqqaanut ersarikkaangat. Ilaatigut piariikkat inerneri nakkutiginiarlugit nalilerneqakkajunnerusarput. Allatigulli naliliinerit siunissamut ungasinnerusumut isiginiarnerusarput, tassani suliat qangarnisaanerusut nutaanerusullu, suleriaatsit
atuartitsinermilluunniit ingerlatsinerit, ukiup alloriarfiulluunniit ingerlanerani piffissamik
isumaqatigiissuteqarnikkut sanilliunneqarsinnaasarput. Ulluinnarni piffissallu annertunerusut
akuttoqatigiissaarlugit naliliisarnerit pingaaruteqarput. Naliliineq tassaavoq atuartut, angajoqqaat ilinniartitsisullu ataatsimut atuartup ineriartornerata malinnaaffiginissaanut sakkussaq, aammalu atuartup suliaqarnerni, ingerlataqarnerni alloriarfinnilu tamani anguniagassanik angusaqarnissaanik qulakkeerinnittussaasoq.

Qisuariarfiginninneq
Qisuariarfiginninneq tassaavoq atuartitsissummi sulianik sulinerullu ingerlaneranik utertiffiginninneq. Tassani ilinniartitsisumit atuartumuunerusarpoq, atuartulli imminnut aamma qisuariarfigisinnaapput. Qisuariarfiginnittarneq atuartut ataatsimoornerannut iluaqutissartaqarsinnaavoq. Ilinniartitsisup qisuariarfiginninneq atuartitsissummik eqqarsaatersorfiusunngorlugu sinaakkusersinnaavaa.

Qisuariarfiginninneq ima takutinneqarsinnaavoq:
• Suna siunertaava?
• Atuartoq siunertamut naleqqiulluni sumiippa?
• Anguniagassap angunissaanut alloriarnissaq tulleq suua?